*büyük zarflı dsDNA virüsleridir ve sitoplazmada yaşarlar.
1-Variolar: smallpox (çiçek) yapar. Artık yok böyle bir virüs. Gribal semptomlarla başlar. Sonra ağızdan başlayıp vücuda yayılan senkronize rash'lar yapar.
*intrasitoplazmik gruarnieri cisimcikleri vardır
2- Molluskum contagiosum: Güreş, yüzme vb sporla uğraşaninsanlarda sıktır.
*"umbilicated wart" tipiktir.
*eosinofilik inklüzyonlar sitoplazmada görülür.
*immünsüprese hastalarda ritonavir, cidofovit gibi ilaçlar kullanılır.
12 Kasım 2018 Pazartesi
HERPESVİRÜS
1- HSV1: mukozayı tutar, trigeminal sinirde latent kalır. İlk mukoza tutulumunda gingivostomatit, faranjit, keratokonjonktivit yapar. Latent hastalık aktive olduğundaysa üşüme titremeler olur. Viral ensefalitlerin en sık nedenidir. Fokal temporal lezyonlar yapar.
2- HSV2: mukozayı tutar. Sakral sinirlerde latent kalır. İlk mukoza tutulumunda genital herpes ve yenidoğanda neonatal herpes yapar. Nüks durumunda genital herpes tekrar çıkar
3-VZV: Mukozayı tutar ve dorsal sinir ganglionlarında latent kalır. İlk mukozayı tuttuğunda suçiçeği, nüks halinde ise zona etkenidir. Zona riski olan yaşlı hastalara, 60 yaşından sonra booster aşı yapılır.
4- EBV: Epitel hücrelerini ve B hücrelerini tutar. Hücrelerin CD21'ine tutunup onları çoğaltır ve sonuç olarak atipik reaktif T hücreleri (Downey hücreleri) kanda belirir. Heterofil+ mono etkenidir. B hücrelerinde latent kalır. AIDS hastalarında hairy oral leeukoplakia etkenidir.
5-CMV: Mononükleer ve epitel hücreleri tutar. Heterofil- mono etkenidir. Mononükleer hücrelerde latent kalır. Bebeklerde "blueberry muffin baby" (sarılık+hepatosplenomegali+trombositik purpura) etkenidir. İmmün supresyonda interstisyel pnömonit, CMV retiniti,GIS hastalıklarına yol açar.
Tanı: owl eye inklüzyonları ve basophilic intranükleer inklüzyonların görülmesi
6-HHV6: Mononükleer hücreleri tutar ve roseola infantum (ateş ve sonrasında döküntü) etkenidir. Mononükleer hücrelerde latent kalır.
7-HHV8: Dermisi tutar ve ateşli döküntü yapar. B hücrelerinde latent kalır. Nüksünde, VEGF aktivasyonu ve dolayısıyla Kaposi sarkomu görülür
2- HSV2: mukozayı tutar. Sakral sinirlerde latent kalır. İlk mukoza tutulumunda genital herpes ve yenidoğanda neonatal herpes yapar. Nüks durumunda genital herpes tekrar çıkar
3-VZV: Mukozayı tutar ve dorsal sinir ganglionlarında latent kalır. İlk mukozayı tuttuğunda suçiçeği, nüks halinde ise zona etkenidir. Zona riski olan yaşlı hastalara, 60 yaşından sonra booster aşı yapılır.
4- EBV: Epitel hücrelerini ve B hücrelerini tutar. Hücrelerin CD21'ine tutunup onları çoğaltır ve sonuç olarak atipik reaktif T hücreleri (Downey hücreleri) kanda belirir. Heterofil+ mono etkenidir. B hücrelerinde latent kalır. AIDS hastalarında hairy oral leeukoplakia etkenidir.
5-CMV: Mononükleer ve epitel hücreleri tutar. Heterofil- mono etkenidir. Mononükleer hücrelerde latent kalır. Bebeklerde "blueberry muffin baby" (sarılık+hepatosplenomegali+trombositik purpura) etkenidir. İmmün supresyonda interstisyel pnömonit, CMV retiniti,GIS hastalıklarına yol açar.
Tanı: owl eye inklüzyonları ve basophilic intranükleer inklüzyonların görülmesi
6-HHV6: Mononükleer hücreleri tutar ve roseola infantum (ateş ve sonrasında döküntü) etkenidir. Mononükleer hücrelerde latent kalır.
7-HHV8: Dermisi tutar ve ateşli döküntü yapar. B hücrelerinde latent kalır. Nüksünde, VEGF aktivasyonu ve dolayısıyla Kaposi sarkomu görülür
ADENOVİRUS
*çıplak dsDNA virüsü
*Penton fiberleri vardır: bunlar hücrelerimize toksiktir ve hemaglutinin gibi görev görürler
*kış aylarında öğrencilerde akut solunum hastalığı yapar: öksürük, konjonktivit, ateş, faranjit ile seyreder
*faringokonjonktivit: yüzme havuzundan bulaşır, püysüzdür
*akut hemorajik sistit: 15 yaşından küçük erkek çocuklarında hematüri ve disüri yapar
*gatroenterit (40-41 serotipi)
*myokardit
tedavi: destek, sidofovir, alfa globulin
*Penton fiberleri vardır: bunlar hücrelerimize toksiktir ve hemaglutinin gibi görev görürler
*kış aylarında öğrencilerde akut solunum hastalığı yapar: öksürük, konjonktivit, ateş, faranjit ile seyreder
*faringokonjonktivit: yüzme havuzundan bulaşır, püysüzdür
*akut hemorajik sistit: 15 yaşından küçük erkek çocuklarında hematüri ve disüri yapar
*gatroenterit (40-41 serotipi)
*myokardit
tedavi: destek, sidofovir, alfa globulin
POLYOMAVİRÜS
*BK virüs (böbreklerde latent kalıp AIDS hastalarında böbrek hastalığı yapar)
*JC virüs (oligodendrositlerde demyelinizasyon yapıp AIDS ve nakil hastalarında PML yapar)
*JC virüs (oligodendrositlerde demyelinizasyon yapıp AIDS ve nakil hastalarında PML yapar)
PAPILLOMAVIRUS (HPV)
*çıplak dsDNA virüsü
*ciltte hiperkeratoz sonucu "wart" oluşumu:
-kütanöz wart: el ve ayaklarda olur
-anogenital wart: HPV6 ve 11 ile oluşursa benign, diğer serotipler malign'dir.
*malign olanlarda E6 geni p53'ü; E7 geni Rb genini inhibe eder. Bu şekilde koilositik hücreler oluşur
*benign serotipler bebelerin ve cinsel aktif gençlerin larenkslerinde papillom yapar
*tedavi: cidofovir (antiviral), kryoterapi, podofilin, Trikloroasetik asit, 5-FU, imiquimod, IFN-alfa
*ciltte hiperkeratoz sonucu "wart" oluşumu:
-kütanöz wart: el ve ayaklarda olur
-anogenital wart: HPV6 ve 11 ile oluşursa benign, diğer serotipler malign'dir.
*malign olanlarda E6 geni p53'ü; E7 geni Rb genini inhibe eder. Bu şekilde koilositik hücreler oluşur
*benign serotipler bebelerin ve cinsel aktif gençlerin larenkslerinde papillom yapar
*tedavi: cidofovir (antiviral), kryoterapi, podofilin, Trikloroasetik asit, 5-FU, imiquimod, IFN-alfa
PARVOVİRUS
*ssDNA virüsü, çıplak
*B19: Ork hücreli anemi hastalarında aplastik krize neden olur
*çocuklarda 5. hastalık yapar: enfeksiyondan 10 gün sonra gribal semptomlar+ yüzde "slapped cheek" rash'ları+ erişkin çağlarda immün komplekx oluşumuna bağlı artralji
*myokardit etkenidir
*fetüste anemi, hidrops, kalp yetmezliği, abortus nedeni
*B19: Ork hücreli anemi hastalarında aplastik krize neden olur
*çocuklarda 5. hastalık yapar: enfeksiyondan 10 gün sonra gribal semptomlar+ yüzde "slapped cheek" rash'ları+ erişkin çağlarda immün komplekx oluşumuna bağlı artralji
*myokardit etkenidir
*fetüste anemi, hidrops, kalp yetmezliği, abortus nedeni
11 Kasım 2018 Pazar
MYCOPLASMATACEAE
-fried egg kolonileri yapar
-mycoplasma pneumoniae: solunum epiteline P1 proteiniyle bağlanır. Silier aksiyonu önler. Hidrojen peroksit, süperoksit, sitolitik enzimler üretir. Walking pnömoni yapar.
-ureaplasma urealyticum: üreaz üretir. O yüzden renal taş yapar. Alkali idrarda ürer
-mycoplasma pneumoniae: solunum epiteline P1 proteiniyle bağlanır. Silier aksiyonu önler. Hidrojen peroksit, süperoksit, sitolitik enzimler üretir. Walking pnömoni yapar.
-ureaplasma urealyticum: üreaz üretir. O yüzden renal taş yapar. Alkali idrarda ürer
COXIELLA BURNETII
Kurumuş hayvan (keçi, koyun) plasentasının solunmasıyla bulaşır
Q fever yapar: atipik pnömoni, hepatit, endokardit
tanı: faz 2 LPS antijeni görülürse akut, faz 1 ve 2 LPS antijeni görülürse kronik hastalıktır
tedavi: doksisiklin
Q fever yapar: atipik pnömoni, hepatit, endokardit
tanı: faz 2 LPS antijeni görülürse akut, faz 1 ve 2 LPS antijeni görülürse kronik hastalıktır
tedavi: doksisiklin
EHRLICHI
*Ehrlichiosis yapar: monositleri (E.chaffeensis) veya granulositleri (A. phagocytophilum) enfekte eder; lökopeni ve trombositopeni yapar. Ancak rash yapmaz.
*Tick'lerden bulaşır
Tanı: morulae görülürse tanı konur
tedavi: doksisiklin
*Tick'lerden bulaşır
Tanı: morulae görülürse tanı konur
tedavi: doksisiklin
RICKETTSIA RICKETTSII
*Rodent ve köpeklerden gelen Dermacentor ile bulaşır
*Rocky mountain spotted fever hastalığı yapıp endotel invazyonu yapar. Baş ağrısı ve ateş, ayaklardan başlayıp yüze kadar ilerleyen sentripetal rash, bileklerde şişkinlik yapar.
*tedaviye (doksisiklin) hemen başlanır. Tanı ise IFA'da titrenin 4 kat artmasıyla konur.
*Weil felix test artık kullanılmıyor.
önlem de doksisiklin'dir.
*Rocky mountain spotted fever hastalığı yapıp endotel invazyonu yapar. Baş ağrısı ve ateş, ayaklardan başlayıp yüze kadar ilerleyen sentripetal rash, bileklerde şişkinlik yapar.
*tedaviye (doksisiklin) hemen başlanır. Tanı ise IFA'da titrenin 4 kat artmasıyla konur.
*Weil felix test artık kullanılmıyor.
önlem de doksisiklin'dir.
CHLAMYDIOPHILA
-C. pneumoniae: ateroskleroz yapabilir ama asıl hastalığı atipik walking pnömonidir. Tedavisi makrol ve tetrasiklin
-C. psitacci: papağanlardan bulaşır. Hepatit+atipik pnömoni yapar. Tedavisi doksisiklin
-C. psitacci: papağanlardan bulaşır. Hepatit+atipik pnömoni yapar. Tedavisi doksisiklin
CHLAMYDIA TRACHOMATIS
-replike eden formu reticulate, enfekte eden formu elementary body'dir.
-erişkin hastalığı: üretrit, servisit, PID, inklüzyon konjoktiviti (foliküler)
*D-K serotipleri STD, A-C serotipleri göz semptomlarından sorumlu
-neonat hastalığı: inklüzyon konjonktivit, pnömoni
-Genital LAP bulunduran Afrika/Asyalı hastada akla gelir. Bu hastalığa lenfogranuloma venereum denir ve L1-3 serotiplerinden bulaşır. Ağrısızdır. Groove sign olur.
-örnekte sitoplazmik inklüzyonlar bulunur
-tedavi: azitromisin
-önlem: eritromisin
-erişkin hastalığı: üretrit, servisit, PID, inklüzyon konjoktiviti (foliküler)
*D-K serotipleri STD, A-C serotipleri göz semptomlarından sorumlu
-neonat hastalığı: inklüzyon konjonktivit, pnömoni
-Genital LAP bulunduran Afrika/Asyalı hastada akla gelir. Bu hastalığa lenfogranuloma venereum denir ve L1-3 serotiplerinden bulaşır. Ağrısızdır. Groove sign olur.
-örnekte sitoplazmik inklüzyonlar bulunur
-tedavi: azitromisin
-önlem: eritromisin
LEPTOSPIRA INTERROGANS
"TİGHT TERMINAL HOOK" bulunduran spirokettir. Enfekte hayvanın idrarıyla temas sonucu bulaşır
Mesleki veya hobi olarak su ile haşır neşir olanlar leptospirosis hastalığına yatkındır (Hawaii): gribal semptomlar + GIS semptomları oluşur. Daha sonra hepatit ve böbrek yetmezliğine ilerler
Tedavi: doksisiklin veya PenG
Mesleki veya hobi olarak su ile haşır neşir olanlar leptospirosis hastalığına yatkındır (Hawaii): gribal semptomlar + GIS semptomları oluşur. Daha sonra hepatit ve böbrek yetmezliğine ilerler
Tedavi: doksisiklin veya PenG
BORRELIA
B. burgdorferi
*büyük spiroket
*nymph ve ixodes tick ısırıklarından bulaşır
*deriden girer, kan yoluyla kalp, eklem ve sinir sistemine girer. Sonuçta Lyme hastalığına neden olur. Bu hastalığın da evreleri vardır:
1- 1 aydan önce: target rash ve gribal şikayetler (tedavi: soksisiklin, amoxicillin, azitromisin)
2- haftalar sonra: anüler lezyon, bell palsy vb sinir sistemi şikayetleri, aritmi vb. kalp şikayetleri (tedavi: seftriakson)
3-yıllar sonra: artrit (immün kompleks kaynaklı): tedavi için her seçenek uygun
B. recurrentis:
*louse ısırığı ile bulaşır
*tekrarlayan ateş yapar
*büyük spiroket
*nymph ve ixodes tick ısırıklarından bulaşır
*deriden girer, kan yoluyla kalp, eklem ve sinir sistemine girer. Sonuçta Lyme hastalığına neden olur. Bu hastalığın da evreleri vardır:
1- 1 aydan önce: target rash ve gribal şikayetler (tedavi: soksisiklin, amoxicillin, azitromisin)
2- haftalar sonra: anüler lezyon, bell palsy vb sinir sistemi şikayetleri, aritmi vb. kalp şikayetleri (tedavi: seftriakson)
3-yıllar sonra: artrit (immün kompleks kaynaklı): tedavi için her seçenek uygun
B. recurrentis:
*louse ısırığı ile bulaşır
*tekrarlayan ateş yapar
TREPONEMA PALLIDUM
*ince spiroketler; periplazmik flagellaları var
*Sifiliz yapar; bu hastalığın evreleri vardır
Evreler
1- ağrısız şankr: mikroskopisinde bakteri görülür
2- el ve ayakları da kapsayan copper-colored rash ve condyloma lata
3-gumma (granulom), aortit, tabes dorsalis. Spesifik testlerle tanı konur
*spesifik tesler; başka treponemal hastalıkla ve Lyme hastalığında da + olabilir
Latent tip: normal sağlıkta, ama serolojisi + olan hasta
Konjnital tip: ölü doğum, keratit, 8. sinir felci, garip dişler, rinit; jeneralize desquamating maculopapular rash
-eğer hastalık olmazsa seroloji 3. aydan sonra normal olur
Tedavi
Benzatin penisilin'dir
Konjenital ve geç evreler için tedavi: PenG
BACTERIODES FRAGILIS
*Anaerop ve modifiye LPS'i var. Onu fagositozdan koruyor
*septisemi, peritonit ve abdominal abseden sorumlu
*tedavi: metronidazol, klindamisin, sefoksitin; eğer abse varsa bir de drenaj
*septisemi, peritonit ve abdominal abseden sorumlu
*tedavi: metronidazol, klindamisin, sefoksitin; eğer abse varsa bir de drenaj
GARDNERELLA
*Mens sonrası veya antibiyotik kullanımı sonrası vajinal akıntı hastası
*Whiff test: KOH damlatınca örneğe, balık kokusu geliyor
*Clue cell: bakterili epitel
*tedavi: metronidazol veya klindamisin
*katalaz ve oksidaz negatif
*Whiff test: KOH damlatınca örneğe, balık kokusu geliyor
*Clue cell: bakterili epitel
*tedavi: metronidazol veya klindamisin
*katalaz ve oksidaz negatif
ENTEROBACTERIACEAE
*Fakültatif anaerop Gram- olmaları ve glukoz fermente etmeleri önemlidir.
*oksidaz-'tirler. Ama katalaz+'tirler.
*nitrat'ı nitrit'e indirgerler.
*Hem endotoxin'leri hem de exotoksinleri vardır.
*blood agar, EMB, MacConkey'de üreyebilirler. Laktoz fermente etmeyenler renksiz, edenler ise renkli koloniler oluşturur.
1-E.coli: laktoz fermentasyonu+, indole+, EMB'de yeşil renk verir.
2-Klebsiella: laktoz fermentasyonu+, indole-
1)K. pneumoniae: Tek özelliği kapsüllü olmasıdır ve alkoliklerde, diyabetiklerde, yaşlı ve KOAH'lılarda pnömoni yapar. Anaerop olmadığından kötü kokulu balgam yapmaz, ama balgam koyu kıvamlı ve kanlıdır.
2)K. granulomatosis: Genitallerde Donovan cisimlerine neden olan STD'dir. Donovanosis hastalığı; kasıkta ağrısız, kırmızı minik ülserler (granuloma inguinale) yapar ve Donovan'ların Wright Giemsa boyamada görülmesiyle tanı konur. Tedavisi doksisiklin'dir.
Bu ikisi dışındakiler laktoz- olduklarından, renksiz koloni yaparlar:
1- Proteus: Hem üreaz üretir (bununla staghorn böbrek taşı yapar), hem hareketlidir (swarming motility), hem H2S üretir
Weil-Felix test: Rickettsia ile proteus'u bir araya getirince reaksiyon görülmesi
Tedavi: florokinolon, TMP_SMX, 3. kuşak sefalosporin
2-Salmonella: Proteus gibidir. Tek farkı, üreaz üretmemesi, aside dayanıksızdır. Sadece insandan bulaşır. Hücre içinde yaşar
*insanın safra kesesine girip burada yaşar. Özellikle orak hücreli anemide lenfositlerin çalışmaması yüzünden daha sık taşıyıcılık olur. Mide asidi az olan insanlarda da sıktır
*enterik (tifoid) ateş yapar: İshalden çok kabızlık oluşur.
*hastalık ileoçekal bölgeden başlar. İlk haftada kan kültüründe görülebilir. Az bir oranda vücutta rose spot'lar görülürse bu septisemi habercisidir.
*3. haftada dışkı kültüründe de görülebilir. Tedavi edilmezse Peter plaklarında nekroz ve perforasyon görüleblir. Tromboflebit, kolesistit, pnömoni, abse diğer komplikasyonlardır.
*tanı: rose spot'tan izolasyon, Widal test'te O,Vi,H antijenlerinin agglutine edilmesi
*tedavi: florokinolon veya 3. kuşak sefalosporin
*önlem: aşı, hijyen
*S. enterica subspecies: pişmemiş tavuk yenmesiyle bulaşan enterokolitten sorumludur. Burada da artmış cAMP aktivitesi, bunun sonucunda da enflamatuar ishal oluşur. Çocuk ve yaşlılarda sepsis, orak hücreli anemililerde ise osteomyelit'e ilerleyebilir.
*tedavisi: kontrol altına alınamayan ishallerde ampisillinm, 3. kuşak sefalosporin, florokinolon, TMP-SMX verilebilir:
3- Yersinia: Üreaz da üretmez, H2S de üretmez, bir de hareketsizdir. Ama bipolar staining+'tir.
1)Y. pestis: Bioterör aracıdır. Koagulaz+ ve intraselüler yaşar. Sinek ısırığıyla bulaşır. Zarfındanki F1 antijeni fagositozunu önler. Tip 3 sekresyon sistemiyle fagositlerin sitokin salımını önler.
a-Bubonik veba: ateş, konjonktivit ve bölgesel bubo varlığı yapar. Bu bubolar akciğere gidip emboli yaparsa adı pnömonik veba olur
b-Pnömonik veba: bubonik vebadan oluşabileceği gibi organizmanın solunmasıyla da olabilir hemoptizi, göğüs ağrısı, dispne yapar. Bioteror aracıdır.
Tanı: seroloji, IFA, kanda "safety pin boyaması"
Askerler için önlem: ölü aşı
Tedavi: amninoglikozid
2)Y. enterokolitika: 25 derecede hareketli, 37 derecede hareketsiz olmasıyola bilinir. Pastörize olmamış süt ürünleri ve domuzdan bulaşır. Soğukta da üreyebilir. Çok küçüklerde kanlı ishal, biraz büyük çocuklarda psödoapandisit (Y. pseudotuberculosis'in yaptığı gibi), erişkinlerde ishal ve ardından reaktif artrit yapar.
Tanı: dışkı kültürü, 25 derece hareketli olması, soğukta üremesi
Tedavi: Destek; immünsuprese ise florokinolon veya 3. kuşak sefalosporin
4-Shigella: Yersinia gibidir. Tek farkı, bipolar staining'inin de - olmasıdır.
En yaygını S. sonnei'dir ama ciddi hastalığı S. dysenteriae yapar. Sadece insanlardan bulaşır ve enfeksiyon dozu çok düşüktür
Endotoksini enflamasyon yapar.
Shiga toksin (AB toksin): hem nörotoksik, hem sitotoksik hem de eneterotoksiktir.
Yani ateş, kanlı ishal, karın ağrısı ve kolonda shallow ulcer yapar.
*oksidaz-'tirler. Ama katalaz+'tirler.
*nitrat'ı nitrit'e indirgerler.
*Hem endotoxin'leri hem de exotoksinleri vardır.
*blood agar, EMB, MacConkey'de üreyebilirler. Laktoz fermente etmeyenler renksiz, edenler ise renkli koloniler oluşturur.
1-E.coli: laktoz fermentasyonu+, indole+, EMB'de yeşil renk verir.
 | ||||
EMB: green iridescent sheen
ETEC subtipi: LT toksimi cAMP aktivitesine sahiptir; sulu ishal yapar
|
EHEC; pişmemiş etten bulaşır1)K. pneumoniae: Tek özelliği kapsüllü olmasıdır ve alkoliklerde, diyabetiklerde, yaşlı ve KOAH'lılarda pnömoni yapar. Anaerop olmadığından kötü kokulu balgam yapmaz, ama balgam koyu kıvamlı ve kanlıdır.
2)K. granulomatosis: Genitallerde Donovan cisimlerine neden olan STD'dir. Donovanosis hastalığı; kasıkta ağrısız, kırmızı minik ülserler (granuloma inguinale) yapar ve Donovan'ların Wright Giemsa boyamada görülmesiyle tanı konur. Tedavisi doksisiklin'dir.
Bu ikisi dışındakiler laktoz- olduklarından, renksiz koloni yaparlar:
1- Proteus: Hem üreaz üretir (bununla staghorn böbrek taşı yapar), hem hareketlidir (swarming motility), hem H2S üretir
Weil-Felix test: Rickettsia ile proteus'u bir araya getirince reaksiyon görülmesi
Tedavi: florokinolon, TMP_SMX, 3. kuşak sefalosporin
2-Salmonella: Proteus gibidir. Tek farkı, üreaz üretmemesi, aside dayanıksızdır. Sadece insandan bulaşır. Hücre içinde yaşar
*insanın safra kesesine girip burada yaşar. Özellikle orak hücreli anemide lenfositlerin çalışmaması yüzünden daha sık taşıyıcılık olur. Mide asidi az olan insanlarda da sıktır
*enterik (tifoid) ateş yapar: İshalden çok kabızlık oluşur.
*hastalık ileoçekal bölgeden başlar. İlk haftada kan kültüründe görülebilir. Az bir oranda vücutta rose spot'lar görülürse bu septisemi habercisidir.
*3. haftada dışkı kültüründe de görülebilir. Tedavi edilmezse Peter plaklarında nekroz ve perforasyon görüleblir. Tromboflebit, kolesistit, pnömoni, abse diğer komplikasyonlardır.
*tanı: rose spot'tan izolasyon, Widal test'te O,Vi,H antijenlerinin agglutine edilmesi
*tedavi: florokinolon veya 3. kuşak sefalosporin
*önlem: aşı, hijyen
*S. enterica subspecies: pişmemiş tavuk yenmesiyle bulaşan enterokolitten sorumludur. Burada da artmış cAMP aktivitesi, bunun sonucunda da enflamatuar ishal oluşur. Çocuk ve yaşlılarda sepsis, orak hücreli anemililerde ise osteomyelit'e ilerleyebilir.
*tedavisi: kontrol altına alınamayan ishallerde ampisillinm, 3. kuşak sefalosporin, florokinolon, TMP-SMX verilebilir:
3- Yersinia: Üreaz da üretmez, H2S de üretmez, bir de hareketsizdir. Ama bipolar staining+'tir.
1)Y. pestis: Bioterör aracıdır. Koagulaz+ ve intraselüler yaşar. Sinek ısırığıyla bulaşır. Zarfındanki F1 antijeni fagositozunu önler. Tip 3 sekresyon sistemiyle fagositlerin sitokin salımını önler.
a-Bubonik veba: ateş, konjonktivit ve bölgesel bubo varlığı yapar. Bu bubolar akciğere gidip emboli yaparsa adı pnömonik veba olur
b-Pnömonik veba: bubonik vebadan oluşabileceği gibi organizmanın solunmasıyla da olabilir hemoptizi, göğüs ağrısı, dispne yapar. Bioteror aracıdır.
Tanı: seroloji, IFA, kanda "safety pin boyaması"
Askerler için önlem: ölü aşı
Tedavi: amninoglikozid
2)Y. enterokolitika: 25 derecede hareketli, 37 derecede hareketsiz olmasıyola bilinir. Pastörize olmamış süt ürünleri ve domuzdan bulaşır. Soğukta da üreyebilir. Çok küçüklerde kanlı ishal, biraz büyük çocuklarda psödoapandisit (Y. pseudotuberculosis'in yaptığı gibi), erişkinlerde ishal ve ardından reaktif artrit yapar.
Tanı: dışkı kültürü, 25 derece hareketli olması, soğukta üremesi
Tedavi: Destek; immünsuprese ise florokinolon veya 3. kuşak sefalosporin
4-Shigella: Yersinia gibidir. Tek farkı, bipolar staining'inin de - olmasıdır.
En yaygını S. sonnei'dir ama ciddi hastalığı S. dysenteriae yapar. Sadece insanlardan bulaşır ve enfeksiyon dozu çok düşüktür
Endotoksini enflamasyon yapar.
Shiga toksin (AB toksin): hem nörotoksik, hem sitotoksik hem de eneterotoksiktir.
Yani ateş, kanlı ishal, karın ağrısı ve kolonda shallow ulcer yapar.
VIBRIO
Vibiro'ların özelliği; oxidaz+ olmaları, flagellalı .(motile) olmaları ve TCBS (alkali ortamlı) medium'da büyüyebilmeleridir.
1- V cholera
*vertebrasız hayvanlarda ve insan kolonunda yaşar; fekal oral bulaşır
*alkali ortam sevdiğinden; insanın mide asidi onu hemen öldürür. Mide asidi iyi çalışanlarda çok fazla patojen maruziyetinde hastalık anca oluşur
*Choleragen (enterotoxin): Gs aktivitesini artırıp cAMP aktivasyonu yapar; inanılmaz bir "rice water stool" şeklinde sulu ishal yapar. Tedavi edilmezse hipovolemik şoktan öldürür.
*Tedavi: Destek ve tedavi süresini kısaltmak için doksisiklin/siprofloksasin
*önlem: hijyen, aşı
2- V. parahaemolyticus
*çiğ deniz ürünlerinin yenmesiyle bulaşır ve kendiliğinden geçen sulu ishal şeklinde gastroenterit yapar
3- V. vulnificus
*Çiğ "oyster" gibi deniz ürünlerinin yenmesi, parahemolitikus ile benzer tablo yaratır
*Bu patojenle kirlenmiş suda yüzmek ise, sellülit etkenidir ve tetrasiklin/3. kusak sefalosporin tedavisi gerektirir.
1- V cholera
*vertebrasız hayvanlarda ve insan kolonunda yaşar; fekal oral bulaşır
*alkali ortam sevdiğinden; insanın mide asidi onu hemen öldürür. Mide asidi iyi çalışanlarda çok fazla patojen maruziyetinde hastalık anca oluşur
*Choleragen (enterotoxin): Gs aktivitesini artırıp cAMP aktivasyonu yapar; inanılmaz bir "rice water stool" şeklinde sulu ishal yapar. Tedavi edilmezse hipovolemik şoktan öldürür.
*Tedavi: Destek ve tedavi süresini kısaltmak için doksisiklin/siprofloksasin
*önlem: hijyen, aşı
2- V. parahaemolyticus
*çiğ deniz ürünlerinin yenmesiyle bulaşır ve kendiliğinden geçen sulu ishal şeklinde gastroenterit yapar
3- V. vulnificus
*Çiğ "oyster" gibi deniz ürünlerinin yenmesi, parahemolitikus ile benzer tablo yaratır
*Bu patojenle kirlenmiş suda yüzmek ise, sellülit etkenidir ve tetrasiklin/3. kusak sefalosporin tedavisi gerektirir.
10 Kasım 2018 Cumartesi
HELICOBACTER PYLORI
*spiral mide bakterisidir
*Virulans:
-motilite: flagellası var
-mide asidini önleyen üreaz enzimi
-mide mukozasını delen müsinaz enzimi
-pH'yı normalleştirdiği anda mide mukozasını invaze etmesi
-enflamasyon yapması
*yaptığı hastalıklar: kronik gastrit ve duodenal ülser
*yaptığı kanserler (kendisi tip 1 karsinojen): mide adenoca, MALToma, B hücreli lenfoma
*tanı: biyopsi (Giemsa veya gümüş boyama), üre nefes testi, seroloji
*tedavi: 2 algoritmadan biri 14 gün uygulanır
*omeprazol+amoxicillin+klaritromisin
*metronidazol+tetrasiklin+omeprazol+bismuth
*Virulans:
-motilite: flagellası var
-mide asidini önleyen üreaz enzimi
-mide mukozasını delen müsinaz enzimi
-pH'yı normalleştirdiği anda mide mukozasını invaze etmesi
-enflamasyon yapması
*yaptığı hastalıklar: kronik gastrit ve duodenal ülser
*yaptığı kanserler (kendisi tip 1 karsinojen): mide adenoca, MALToma, B hücreli lenfoma
*tanı: biyopsi (Giemsa veya gümüş boyama), üre nefes testi, seroloji
*tedavi: 2 algoritmadan biri 14 gün uygulanır
*omeprazol+amoxicillin+klaritromisin
*metronidazol+tetrasiklin+omeprazol+bismuth
CAMPYLOBACTER JEJUNİ
*Gram -
 |
| polar flagella ve curved rod birleşimi= gull's wings |
*kümes hayvanlarından bulaşır
*hastalık yapması için az bir miktar bulaşması yeterlidir
*Gastroenterit yapar. Yaptığı ishal; inflamatuar (yani kanlı); dolayısıyla püylü ve invazivdir.
*5 günde geçer genelde.
-Geçmezse; eritromisin veya florokinolon verilebilir. Penisilin'e rezistandır.
*Guillain Barre veya Reaktif artrit (HLA-B27) gibi komplikasyonları vardır.
*Tanı: Skirrow agar'da 42 derecede ürer. Mikroaerofiliktir.
HACEK
*subakut infektif endokardit'in %10'unun nedeni
*IV ilaç kullanmayanlarda görülen Gram- endokarditlerin en sık nedeni
*tedavisi: 3. kuşak sefalosporin veya florokinolon
PASTEURELLA
P. multocida
*Gram -: endotoxin'i var
*anaerop yaşayabilir: kedi ve köpeklerin ağzındadır ve özellikle kedi ısırığıyla bulaşır
*kapsüllü
*sellülit ve lenfadenit yapar
*tedavi ve önlemi: amoxicillin/clavulonate'tır (makrolide yararsız)
Diğer ısırıkla bulaşan cinsler:
1- eikenella corrodens: corrodes agar'da "bleach-like" koku yayar ve insan ısırığı/yumruğundan bulaşır. Sellülit yapar ve tedavisi 3. kuşak sefalosporin/florokinolon'dur
2-Capnocytophaga canimorsus: köpek ısırığından bulaşır ve sellülit yapar. Splenektomi sonrası sepsis nedenidir. Tedavisi eikenella gibi
3-Bartonella henselae: kedi ve köpek ısırığından bulaşır. Cat scratch fever ve AIDS hastalarında bacillary angiomatosis nedenidir. Tedavisi azithromisin veya doksisiklin'dir.
*Gram -: endotoxin'i var
*anaerop yaşayabilir: kedi ve köpeklerin ağzındadır ve özellikle kedi ısırığıyla bulaşır
*kapsüllü
*sellülit ve lenfadenit yapar
*tedavi ve önlemi: amoxicillin/clavulonate'tır (makrolide yararsız)
Diğer ısırıkla bulaşan cinsler:
1- eikenella corrodens: corrodes agar'da "bleach-like" koku yayar ve insan ısırığı/yumruğundan bulaşır. Sellülit yapar ve tedavisi 3. kuşak sefalosporin/florokinolon'dur
2-Capnocytophaga canimorsus: köpek ısırığından bulaşır ve sellülit yapar. Splenektomi sonrası sepsis nedenidir. Tedavisi eikenella gibi
3-Bartonella henselae: kedi ve köpek ısırığından bulaşır. Cat scratch fever ve AIDS hastalarında bacillary angiomatosis nedenidir. Tedavisi azithromisin veya doksisiklin'dir.
HAEMOPHILUS
1-H. influenza (özellikle tip B):
*kapsüllü: en önemli virulans faktörü kapsül (poliribitol fosfat içerir)
*büyümesi için faktör x (hemin) ve faktör V (NAD) içeren çikolata agar gerekir.
*satellite phenomenon: S. auereus'un olduğu yerde üreyebilir
*yaptığı hastalıklar
-3ay-2 yaş aralığı: menenjit
-1 ay-2 yaş aralığı: pnömoni
-sigara içen KOAH hastaları: bronşit
-epiglottit
tanı: çikolata agarda ürer, PCR, latex agglutination
tedavi
ampirik menenjit tx: sefotaksim veya seftriakson
burun kolonizasyonu devam ediyorsa Rifampin de verilir
önlem
konjuge kapsül aşısı: 2,4,6,15. aylarda yapılır
HIB ile temas etmiş 2 yaşından küçük çocuklara Rifampin verilebilir.
2-H. ducreyi
*genitallerde ağrılı yumuşak lezyon yapar: chancroid ve ülser yapar
*STD'dir ve iyileşmeyen lezyonlar HIV'e davetiye çıkarır
*tanı: Gram boyamada school of fish görüntüsü, DNA probe
tedavi: azithromisin, ceftriakson, ciprofloksasin
*kapsüllü: en önemli virulans faktörü kapsül (poliribitol fosfat içerir)
*büyümesi için faktör x (hemin) ve faktör V (NAD) içeren çikolata agar gerekir.
*satellite phenomenon: S. auereus'un olduğu yerde üreyebilir
*yaptığı hastalıklar
-3ay-2 yaş aralığı: menenjit
-1 ay-2 yaş aralığı: pnömoni
-sigara içen KOAH hastaları: bronşit
-epiglottit
tanı: çikolata agarda ürer, PCR, latex agglutination
tedavi
ampirik menenjit tx: sefotaksim veya seftriakson
burun kolonizasyonu devam ediyorsa Rifampin de verilir
önlem
konjuge kapsül aşısı: 2,4,6,15. aylarda yapılır
HIB ile temas etmiş 2 yaşından küçük çocuklara Rifampin verilebilir.
2-H. ducreyi
*genitallerde ağrılı yumuşak lezyon yapar: chancroid ve ülser yapar
*STD'dir ve iyileşmeyen lezyonlar HIV'e davetiye çıkarır
*tanı: Gram boyamada school of fish görüntüsü, DNA probe
 |
| school of fish |
tedavi: azithromisin, ceftriakson, ciprofloksasin
BRUCELLA
*bioterör
*pastörize olmamış süt ürünlerinden bulaışır.
*B. abortus sığırdan, melitensis keçiden, suis domuzdan, canis ise köpekten bulaşır.
*endotoksin salgılarlar ve Bruselloz hastalığı yaparlar
*fakültatif intrasellüler yaşar; RES'i hedefler (hepatomegali) ve septisemi (ateş) yaparlar
*granulomatöz cevap oluştururlar
*profuse sweating; önemli bir ifadedir.
*tanı: agglutionation test'te titrenin 1/160'ın + olması tanıdır
*tedavi:
*Rifampin+doksisiklin (1.5 ay)
*TMP-SMX+Rifampin ise çocuklarda kullanılır.
*pastörize olmamış süt ürünlerinden bulaışır.
*B. abortus sığırdan, melitensis keçiden, suis domuzdan, canis ise köpekten bulaşır.
*endotoksin salgılarlar ve Bruselloz hastalığı yaparlar
*fakültatif intrasellüler yaşar; RES'i hedefler (hepatomegali) ve septisemi (ateş) yaparlar
*granulomatöz cevap oluştururlar
*profuse sweating; önemli bir ifadedir.
*tanı: agglutionation test'te titrenin 1/160'ın + olması tanıdır
*tedavi:
*Rifampin+doksisiklin (1.5 ay)
*TMP-SMX+Rifampin ise çocuklarda kullanılır.
BORDETELLA
*mukozal hasar veren aerop
*mukozaya; filamentöz hemagglutinin ve pertussis toxin'i sayesinde tutunur
-pertussis toxin; Gi kenetli reseptörü ADP-riboz ekleyerek inhibe eder; böylece cAMP hiperaktivasyonuyla ödem, lenfositoz, hipoglisemi, histamin artışı görülür.
*trakeal sitotoksin: silialı hücreleri öldürür
*enfeksiyondan 1 hafta sonra hafif semptomlar başlar. 2. haftadan itibaren paroksismal öksürük nöbetleri başlar ve 1. aydan sonra azalır. Komplikasyon oluabilir; bunlar pnömoni, epilepsi, ensefalopatidir.
*tanı: Regan-lowe veya Bordet-Gengou agarda üreyebilir. DFA, PCR ve seroloji tercih edilir.
*tedavi: 6 yaşından küçükler hastanaye yatırılır. Büyükler ise 14 gün eritromisin tedavisi alır (ev ahalisi de alır)
önlem: yaklaşık 10 yıl bağışıklık sağlayan toksoid aşı
*mukozaya; filamentöz hemagglutinin ve pertussis toxin'i sayesinde tutunur
-pertussis toxin; Gi kenetli reseptörü ADP-riboz ekleyerek inhibe eder; böylece cAMP hiperaktivasyonuyla ödem, lenfositoz, hipoglisemi, histamin artışı görülür.
*trakeal sitotoksin: silialı hücreleri öldürür
*enfeksiyondan 1 hafta sonra hafif semptomlar başlar. 2. haftadan itibaren paroksismal öksürük nöbetleri başlar ve 1. aydan sonra azalır. Komplikasyon oluabilir; bunlar pnömoni, epilepsi, ensefalopatidir.
*tanı: Regan-lowe veya Bordet-Gengou agarda üreyebilir. DFA, PCR ve seroloji tercih edilir.
*tedavi: 6 yaşından küçükler hastanaye yatırılır. Büyükler ise 14 gün eritromisin tedavisi alır (ev ahalisi de alır)
önlem: yaklaşık 10 yıl bağışıklık sağlayan toksoid aşı
FRANCISELLA
*fakültatif intrasellüler
*dermacentor tick bite, vahşi tavşan avcılığı ifadeleri bulaş için önemli
*hastalıklar
1-ülseroglandüler: tavşan kanı veya tick bite ile bulaş; ateş ve bulaş yerinde nekroze ülser, LAP+
2-pnömonik: bioterör; atipik pnömoni
3-tifoidal pnömoni: kirli yiyeceğin yenmesiye bulaş
*tanı: seroloji, BCYE'de kültür
*tedavi: streptomisin
*dermacentor tick bite, vahşi tavşan avcılığı ifadeleri bulaş için önemli
*hastalıklar
1-ülseroglandüler: tavşan kanı veya tick bite ile bulaş; ateş ve bulaş yerinde nekroze ülser, LAP+
2-pnömonik: bioterör; atipik pnömoni
3-tifoidal pnömoni: kirli yiyeceğin yenmesiye bulaş
*tanı: seroloji, BCYE'de kültür
*tedavi: streptomisin
LEGIONELLA
*Fastidious olması; yani üremek için demir ve kömür içeren BCYE agar'a ihtiyaç duyması önemli
*klimalardan bulaşır ve atipik pnömoni yapar: pnömoni + hiponatremi + diare
*55 yaşından büyük sigara içicileri, alkolikler ve immünsüpreseler risk altındadır
*hastalarıklar
-legionnaires (atipik pnömoni)
-pontiak ateşi (pnömonit)
*tanı: idrarda antijen testi (serogrup 1), DFA
-tedavi: florokinolon / makrolid (azitromisin) +rifampin
*klimalardan bulaşır ve atipik pnömoni yapar: pnömoni + hiponatremi + diare
*55 yaşından büyük sigara içicileri, alkolikler ve immünsüpreseler risk altındadır
*hastalarıklar
-legionnaires (atipik pnömoni)
-pontiak ateşi (pnömonit)
*tanı: idrarda antijen testi (serogrup 1), DFA
-tedavi: florokinolon / makrolid (azitromisin) +rifampin
PSEUDOMONAS
Psödomonas grubu; oksidaz+, non-fermenter, katalaz+ bir gruptur
1- P aeruginosa
*üzüm kokusu ve pyosiyanin rengi (yeşil-mavi)
*biyofilm ve slime layer özelliği vardır
-kateterli hastalarda idrar yolu enfeksiyonu yapar
-kistik fibrozis hastalarda akciğerde kolayca kolonize olup pnömoni yapar bu şekilde
*endotoxin ile septisemi yapar
-özellikle yanık hastalarında; sellülit ile başlayan tablo buna örnektir
-nötropenik hastalarda da pseudomonas pnömonisi, septisemiye gidebilir
-chronic granulomatous disease hastalarında da pnömoni ve ardından septisemi ile sonuçlanabilir
*diyabetik hastalarda diyabetik ayak oluşmuşsa, osteomyelit etkeni olabilir
*ektima gangrenosum; ciltte ciddi olan tipik görüntüsüdür.
*tedavi: antipsodomonal penisilin+aminoglikozid /florokinolon
-porin eksikliği, beta-laktamaz üretimi ve asetilize eden enzim üretimi; önemli direnç mekanizmalardır ve ciddi problemlerdir
*su, çiğ sebze, çiçek kelimeleri; vaka sorularında bulaş açısından çok geçer
2-Burkholderia cepacia
*bulaş yolu P aeruginosa ile benzerdir ve kistik fibrozlu ya da kronik granulomatoz hastalığı olanlarda pnömoni, septisemi yapar.
*tx: TMP-SMX
3- Akinetobacter baumanii
*farkı: oksidaz - olmasıdır
*yara enfeksiyonu ve nosokomial olarak bulaşır. Genelde askerlerde pnömoni yapar.
*tx: polimiksin/karbapenem
1- P aeruginosa
*üzüm kokusu ve pyosiyanin rengi (yeşil-mavi)
*biyofilm ve slime layer özelliği vardır
-kateterli hastalarda idrar yolu enfeksiyonu yapar
-kistik fibrozis hastalarda akciğerde kolayca kolonize olup pnömoni yapar bu şekilde
*endotoxin ile septisemi yapar
-özellikle yanık hastalarında; sellülit ile başlayan tablo buna örnektir
-nötropenik hastalarda da pseudomonas pnömonisi, septisemiye gidebilir
-chronic granulomatous disease hastalarında da pnömoni ve ardından septisemi ile sonuçlanabilir
*diyabetik hastalarda diyabetik ayak oluşmuşsa, osteomyelit etkeni olabilir
*ektima gangrenosum; ciltte ciddi olan tipik görüntüsüdür.
*tedavi: antipsodomonal penisilin+aminoglikozid /florokinolon
-porin eksikliği, beta-laktamaz üretimi ve asetilize eden enzim üretimi; önemli direnç mekanizmalardır ve ciddi problemlerdir
*su, çiğ sebze, çiçek kelimeleri; vaka sorularında bulaş açısından çok geçer
2-Burkholderia cepacia
*bulaş yolu P aeruginosa ile benzerdir ve kistik fibrozlu ya da kronik granulomatoz hastalığı olanlarda pnömoni, septisemi yapar.
*tx: TMP-SMX
3- Akinetobacter baumanii
*farkı: oksidaz - olmasıdır
*yara enfeksiyonu ve nosokomial olarak bulaşır. Genelde askerlerde pnömoni yapar.
*tx: polimiksin/karbapenem
NEISSERIA
1- N. meningitidis
*oksidaz+: yani phenylenediamine damlattığımız koloni siyaha dönüşür
(eğer oksidaz- çıkarsa ve Gram- ise; enterobacteriaceae düşün)
*büyük bir polisakkarit kapsülü vardır ve virülanstan sorumludur; bakteriyi fagositozdan korur. B strain'i immünojenik değildir ve serogruplamada kullanılır. Rekombinan aşılarda da B strain kullanılır
*chocolate agar'da 5% CO2 verilince büyür.
*IgA proteaz'ı sayesinde kolonize olur
*Septik şok ve ateşten; aşırı ürettiği endotoksini sorumludur. Fulminant vakalarda; Waterhouse-Friderichsen Sendromu'na yol açıp öldürebilir.
*Menenjit ve meningokoksemi hastalıklarına, hematojen olarak beyne ulaşınca kimi vakalarda neden olur: ani başlayan ateş, malaise, peteşiyel döküntüde düşün.
*tanı: CSF'te Gram boyama, PCR, latex agglutination
*tedavi:
-yenidoğan: ampisillin+sefotaksim
-adult: sefotaksim/seftriakson /&vankomisin
*önlem:
-aşı: konjuge (Y,W135, A) veya rekombinan (B)
-hastalıkla yakın ilişki durumunda: Rifampin
2-N. gonorrheae
*N. meningitidisten farkları:
-kapsülü yoktur
*fagositozdan pili'si ile korunur
-sadece glukozu fermente eder. Meningitidis ise maltozu da fermente eder
-Thayer Martin agar'da büyür.
-aşısı yoktur
-beta-laktamaz üretimi sıktır: bü yüzden penisilin yerine seftriakson ile tedavi edilir.
*outer membrane protein'i (OMP1) ile serogruplaması yapılır.
*Opa proteini sayesinde antijenik varyasyon elde eder
*Gonore yapar: erkekte ürettir, kadında PID, bebekte körlüğe kadar giden oftalmi ile seyreder
*Tedavi: seftriakson + klamidya' ihtimaline karşı makrol/doksisiklin
3-M. catarrhalis
*N. meningitidis'in akrabasıdır ve benzer şekilde solunumla bulaşır.
*otitis media, sinüzit, bronşit ve KOAH'lı yaşlı hastalarda bronkopnömoni yapar.
*tedavi: amoxicillin+clavulonate, 2/3.kuşak sefalosporin veya TMP-SMX
*oksidaz+: yani phenylenediamine damlattığımız koloni siyaha dönüşür
(eğer oksidaz- çıkarsa ve Gram- ise; enterobacteriaceae düşün)
*büyük bir polisakkarit kapsülü vardır ve virülanstan sorumludur; bakteriyi fagositozdan korur. B strain'i immünojenik değildir ve serogruplamada kullanılır. Rekombinan aşılarda da B strain kullanılır
*chocolate agar'da 5% CO2 verilince büyür.
*IgA proteaz'ı sayesinde kolonize olur
*Septik şok ve ateşten; aşırı ürettiği endotoksini sorumludur. Fulminant vakalarda; Waterhouse-Friderichsen Sendromu'na yol açıp öldürebilir.
*Menenjit ve meningokoksemi hastalıklarına, hematojen olarak beyne ulaşınca kimi vakalarda neden olur: ani başlayan ateş, malaise, peteşiyel döküntüde düşün.
*tanı: CSF'te Gram boyama, PCR, latex agglutination
*tedavi:
-yenidoğan: ampisillin+sefotaksim
-adult: sefotaksim/seftriakson /&vankomisin
*önlem:
-aşı: konjuge (Y,W135, A) veya rekombinan (B)
-hastalıkla yakın ilişki durumunda: Rifampin
2-N. gonorrheae
*N. meningitidisten farkları:
-kapsülü yoktur
*fagositozdan pili'si ile korunur
-sadece glukozu fermente eder. Meningitidis ise maltozu da fermente eder
-Thayer Martin agar'da büyür.
-aşısı yoktur
-beta-laktamaz üretimi sıktır: bü yüzden penisilin yerine seftriakson ile tedavi edilir.
*outer membrane protein'i (OMP1) ile serogruplaması yapılır.
*Opa proteini sayesinde antijenik varyasyon elde eder
*Gonore yapar: erkekte ürettir, kadında PID, bebekte körlüğe kadar giden oftalmi ile seyreder
*Tedavi: seftriakson + klamidya' ihtimaline karşı makrol/doksisiklin
3-M. catarrhalis
*N. meningitidis'in akrabasıdır ve benzer şekilde solunumla bulaşır.
*otitis media, sinüzit, bronşit ve KOAH'lı yaşlı hastalarda bronkopnömoni yapar.
*tedavi: amoxicillin+clavulonate, 2/3.kuşak sefalosporin veya TMP-SMX
9 Kasım 2018 Cuma
MYCOBACTERIUM
1-M. tuberculosis
*Auramine-rhodamine boya ile yeşil elma görüntüsü, EZN+ olması, Lowenstein medium'unda yavaş üremesi, niasin üretmesi önemli
*Bizim vücudumuzda katalaz+; ama 68 derecede katalaz -
*en önemli patojenik özelliği; hücre içi yaşaması. Burada; fagozomun içine lizozom girmesini önleyen sülftatidlerinin olması mühim.
*Cord faktörü; lökositlerin kendisine doğru migrasyonunu önler ve patojenisiteye yardımcıdır
*Tuberculin ve mikolik asit; tip 4 hipersensitivite reaksiyonuna neden olur
*yaptığı hastalıklar
1- primer tüberküloz: sadece ateş ve kuru öksürükle gider. CXR'de Ghon kompleksi görülebilir.
2-Reaktivasyon tüberkülozu: hemoptizi, gece terlemesi, kilo kaybı da olur.
3-milier tüberküloz: başka organlara atlaması durumudur (örnek: Pott hastalığı)
*tanısı serolojiyle konulamaz
*tedavisi: ilk 2 ay Rif+INH+Pyrazinamide+Ethambutol, sonraski 4 ay ise Rif+INH
*eğer rezistanslı suştan süpheleniyorsa Streptomisin eklenebilir.
*Rezistanslı durumlarda Aminoglikozid, florokinolon, tioamid, sikloserin, bedakuilin kullanılabilir
*önlem: asemptomatik ama enfeksiyonun olduğu durumlarda 9 ay INH kullanılır. BCG aşısı milier tüberküloza gidişi önler. UV light ve HEPA filtreleri de havayı temizler
2-Tb olmayan tipler: atipik mikobakteri adını alırlar
*CD4+ sayısı 50'nin altında olan HIV hastalarına, makrol+etambutol profilaksisi başlanmalıdır buna karşı
3-M. leprae
*tanısı punch biyopside EZN+ patojenlerin görülmesiyle konur
*sadece insanlardan bulaşır. Lepramatoz formdaki enfeksiyona sahip bir insanın burun akıntısının bulaşmasıyla enfekte eder.
*Cilt, periferik sinirler gibi vücudun daha az sıcak kısımlarını tercih eder
*Tüberküloid form: Th1 hücrelerinin regüle ettiği hücresel imünite reaksiyonu kaynaklı hastalıktır. Lepromin test+'tir. Semptomlar daha azdır. Sinir hasarı; Th1 kaynaklı granulom oluşumu nedeniyle olur.
*Lepramatöz form: Th2 hücrelerinin regüle ettiği (daha doğrusu edemediği) hücresel imünite nedeniyle olan formdur. Lepromin test -'tr. Semptomlar ağırdır. Sinir hasarı, patojenin siniri harap etmesi nedeniyle olur.
*tedavi: Dapson+Rif (+lepramatoz form varsa clofazimine)
*önlem: aile üyelerine dapsone
*Auramine-rhodamine boya ile yeşil elma görüntüsü, EZN+ olması, Lowenstein medium'unda yavaş üremesi, niasin üretmesi önemli
*Bizim vücudumuzda katalaz+; ama 68 derecede katalaz -
*en önemli patojenik özelliği; hücre içi yaşaması. Burada; fagozomun içine lizozom girmesini önleyen sülftatidlerinin olması mühim.
*Cord faktörü; lökositlerin kendisine doğru migrasyonunu önler ve patojenisiteye yardımcıdır
*Tuberculin ve mikolik asit; tip 4 hipersensitivite reaksiyonuna neden olur
*yaptığı hastalıklar
1- primer tüberküloz: sadece ateş ve kuru öksürükle gider. CXR'de Ghon kompleksi görülebilir.
2-Reaktivasyon tüberkülozu: hemoptizi, gece terlemesi, kilo kaybı da olur.
3-milier tüberküloz: başka organlara atlaması durumudur (örnek: Pott hastalığı)
*tanısı serolojiyle konulamaz
*tedavisi: ilk 2 ay Rif+INH+Pyrazinamide+Ethambutol, sonraski 4 ay ise Rif+INH
*eğer rezistanslı suştan süpheleniyorsa Streptomisin eklenebilir.
*Rezistanslı durumlarda Aminoglikozid, florokinolon, tioamid, sikloserin, bedakuilin kullanılabilir
*önlem: asemptomatik ama enfeksiyonun olduğu durumlarda 9 ay INH kullanılır. BCG aşısı milier tüberküloza gidişi önler. UV light ve HEPA filtreleri de havayı temizler
2-Tb olmayan tipler: atipik mikobakteri adını alırlar
*CD4+ sayısı 50'nin altında olan HIV hastalarına, makrol+etambutol profilaksisi başlanmalıdır buna karşı
3-M. leprae
*tanısı punch biyopside EZN+ patojenlerin görülmesiyle konur
*sadece insanlardan bulaşır. Lepramatoz formdaki enfeksiyona sahip bir insanın burun akıntısının bulaşmasıyla enfekte eder.
*Cilt, periferik sinirler gibi vücudun daha az sıcak kısımlarını tercih eder
*Tüberküloid form: Th1 hücrelerinin regüle ettiği hücresel imünite reaksiyonu kaynaklı hastalıktır. Lepromin test+'tir. Semptomlar daha azdır. Sinir hasarı; Th1 kaynaklı granulom oluşumu nedeniyle olur.
*Lepramatöz form: Th2 hücrelerinin regüle ettiği (daha doğrusu edemediği) hücresel imünite nedeniyle olan formdur. Lepromin test -'tr. Semptomlar ağırdır. Sinir hasarı, patojenin siniri harap etmesi nedeniyle olur.
*tedavi: Dapson+Rif (+lepramatoz form varsa clofazimine)
*önlem: aile üyelerine dapsone
NOCARDIA
Nocardiosis, immünsüpreselerin ve kanser hastalarının hastalığıdır
1)N. asteriodes
kaviter bronkopulmoner nocardiosis etkenidir. Yani kaviter pnömoni yapar.
hematojen olarak beyne gidip abse yapabilir.
2)N. brasiliensis
kutanöz/subkutaböz nocardiosis etkenidir. Yani sellülit ve drene olan abse yapar. Buna miketoma denir. Bu açıdan aktinomikozla aynı kliniği verir.
Tanı: Balgam veya deri kültüründe kısmı EZN+ boyanan aerop filamentöz dallanan basillerin görülmesi
Tedavi: yüksek doz sulfonamid veya TMP-SMX
1)N. asteriodes
kaviter bronkopulmoner nocardiosis etkenidir. Yani kaviter pnömoni yapar.
hematojen olarak beyne gidip abse yapabilir.
2)N. brasiliensis
kutanöz/subkutaböz nocardiosis etkenidir. Yani sellülit ve drene olan abse yapar. Buna miketoma denir. Bu açıdan aktinomikozla aynı kliniği verir.
Tanı: Balgam veya deri kültüründe kısmı EZN+ boyanan aerop filamentöz dallanan basillerin görülmesi
Tedavi: yüksek doz sulfonamid veya TMP-SMX
ACTINOMYCES ISRAELİİ
*Aktinomikoz etkenidir
Sadece oksijensiz alanlarda (çenede lumpy jaw, pelviste intrauterine araçtan enfeksiyon bulaşı, karında traumatik enfeksiyon, beyinde abse) hastalık yapar.
Yaptığı enfeksiyon ağrısızdır; ama dokuyu şişirir ve invazivdir.
*Nocardia'dan farkları önemli:
anaerop'tur. Nocardia ise aeroptur
EZN- boyanır. Nocardia ise kısmi EZN+'tir
normal floradadır. Nocardia ise topraktan bulaşır
beyinde yaptığı abse tek odaklıdır. Nocardia ise çok odaklı tutulum yapar
*Sülfür granüllerinin; "molar tooth" kolonileri görünümünde mikroskopide bulunması ile tanı konur.
*Tedavi: PenV+drenaj
metronidazol etkisizdir
Sadece oksijensiz alanlarda (çenede lumpy jaw, pelviste intrauterine araçtan enfeksiyon bulaşı, karında traumatik enfeksiyon, beyinde abse) hastalık yapar.
Yaptığı enfeksiyon ağrısızdır; ama dokuyu şişirir ve invazivdir.
*Nocardia'dan farkları önemli:
anaerop'tur. Nocardia ise aeroptur
EZN- boyanır. Nocardia ise kısmi EZN+'tir
normal floradadır. Nocardia ise topraktan bulaşır
beyinde yaptığı abse tek odaklıdır. Nocardia ise çok odaklı tutulum yapar
*Sülfür granüllerinin; "molar tooth" kolonileri görünümünde mikroskopide bulunması ile tanı konur.
 |
| molar tooth colonies: actinomyces |
*Tedavi: PenV+drenaj
metronidazol etkisizdir
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)