VAKA: HIV+ HASTADA PNÖMONİ

Diyelim ki;
HIV+ ve CD4+ sayısı 175/mm3 olan bir hasta, kuru öksürük ve dispne şikayetleriyle geldi. Akciğer filmi çektin:

CXR: ground-glass bilateral infiltratlar

Ne düşünürsün?
   *Pnömosistis carinii pnömonisi düşünürüm. Kendisi bir mantardır.
   *immün supreselerde, steroid tedavisi alanlarda, malnütre bebeklerde ve HIV+ hastalarda yaygındır.

Tanı??
   *balgam örneği, BAL, akciğer biyopsisinin gümüş ile boyanması sonucu görülen kistler ve içindeki koyu renkli cisimcikler (sporozoitler), tanı koydurur

kist ve sporozoitler

Tedavi??
   *TMP-SMX
   *profilaksi: TMP-SMX/dapsone
   *ciddi hipoksi varlığında: akciğer ödemini ve enflamasyonu azaltmak için steroid de eklenir

VAKA: PINWORM

Diyelim ki;
4 yaşında bir çocuk, geceleri habire poposunu kaşıyor. Geçenlerde arkadaşıyla oynarken, arkadaşı da habire poposunu kaşımış.

Ne düşünürsün?
   *Pinworm düşünürüm. Etken enterobius vermicularis'tir. Kendisi bir nematoddur.
   *Fekal-oral olarak bulaşır. Yumurtalar ağızla alınır ve ileuma geçip burada olgunlaşır. Dişi parazitler geceleri perianal bölgeye gider ve çocuğun kaşınmasına neden olur.
   *Tedavi edilmezse, çocuk kendini kaşıya kaşıra folikülit ve dermatite yol açabilir.

Tanı??
   *adhesive tape test: perianal bölgeye bant yapıştırılır. Bant ışık mikroskobunda incelenir:

adhesive tape test'te yumurtalar görülür

Tedavi??
   *albendazol/mebendazol
   *alternatif: pyrantel pamoate

VAKA: OSTEOMYELİT

Diyelim ki;
Aylar önce bacağını kıran bir hasta, ateşli ve kırdığı bölgede ağrı, eritem ve şişkinlikle geldi. Film çektin ve bunu gördün:

periosteal elevasyon: enfeksiyondan sonra 2 hafta içinde oluşur

Ne düşünürsün?
   *osteomyelit düşünürüm.
   *Etken Staphylococcus aureus: özellikle ameliyat veya kompleks kırıktan sonra bu tip kemik iltihaplarına neden olur
   *Travma haricinde, ıv ilaç kullanıcıları ve DM hastaları da risk altındadır
   *Oluşan subperiosteal abse sonucunda kemik, üzerindeki damardan uzaklaşır ve nekroza uğrar

subperiosteal abse

Orak hücreli anemi hastası olsaydı, hangi organizmaya yatkınlık artardı?
   *Salmonella; çünkü imünite bu patojeni temizleyemezdi

Tanı??
   *Film: periosteal elevasyon (ama oluşması için 2 hafta geçmesi gerekir)
   *MRI: çok sensitiftir, ama gösterdiği ödemin sebebini ayırt edemez; yani spesifik değildir. Eğer MR'da ödem görülmezse; osteomyelit tanısı kesin elenir.

VAKA: ONKOSERKİASİS (RIVER BLINDNESS)

Diyelim ki;
Nijerya'dan gelen bir hasta; kaşıntı, depigmentasyon, vücudun çeşitli yerlerinde cilt altı nodülleri ve ciltte kalınlaşma şikayetiyle geldi. Hastanın görme keskinliği de sağ tarafta azalmış.

Ne düşünürsün?
   *Onkoserka volvulus düşünürüm: Kendisi bir nematoddur ve gelişmekte olan ülkelerin en sık körlük nedenidir.
   *Dişi kara sineğin larvaları (mikrofilaryayı) hastanın cildine sokmasıyla bulaşır. Larvalar 1 yıl içinde olgunlaşır ve bu esnada fibrozis yaparak kendini hastanın bağışıklığından korur. Dokuda çiftleşir ve yeni larvalar (mikrofilaryalar) yapar. Göz dahil her yere giderler; keratit ve skleroz yaparlar.

keratit

Tanı??
   *cilt biyopsisinde mikrofilarya, nodülde filarya

cilt biyopsisinde mikrofilarya

   *slit lamp:

slip lamp: mikrofilarya

   *Seroloji: EIA, PCR, direkt antijen testi

Tedavi??
   *ivermektin: larvaları öldürür. yılda 1 veya 2 kez verilmeli (hastanın semptomları bitene kadar)
   *nodüller cerrahi olarak alınır.

VAKA: MENİNGOKOK

Diyelim ki;
18 yaşında bir çocuk; 2 günlük ateş, kusma, eklem ve kas ağrısıyla getiriliyor. Bacaklarında döküntü var. Fotofobisi, Kernig ve Brudzinski pozitifliği de var.

Ne düşünürsün?
   *Meningokok menenjiti düşünürüm. Etken Neisseria menegitidis'tir.
  
Tanı??
   *CSF analizinde WBC yüksek, glukoz düşükse tanıyı destekler.
   *Thayer Martin agar:


Neisseria'nın virülans faktörleri neler??
   *pili: nazofarenks epiteline onu yapıştırır
   *IgA proteaz: hastanın antikorlarını nötralize eder
   *kapsül: kompleman ve fagositozdan bakteriyi korur
   *lipopolisakkarit: endotoxin

Tedavi??
   *PenG veya ceftriaxone
   *Profilaksi: Rifampin

VAKA: KABAKULAK

Diyelim ki;
Guatemala'dan gelen genç bir adam, ağrılı ve tek taraflı testis ağrısıyla geliyor. Öncesinde hafif bir ateşi ve kas ağrıları olmuş. Parotis glandları ağrıyor ve şişkin. Aşı da olmamış.

Ne düşünürsün?
   *Kabakulak düşünürüm.
   *Parotiste enflamasyon ve orşit bulguları, aşısının olmaması beni tanıya yaklaştırır.
   *Etken paramyxovirüs'tür ve ssRNA'sı vardır.
   *2-3 hafta bekler ve sonra semptom verir.

Komplikasyonu var mı Kabakulak'ın?
   *aseptik menenjit yapar. Sebep viral olduğundan CSF sıvısı alındığında glukozu azalmamıştır ve lenfositoz vardır. Kendiliğinden geçer. Bu komplikasyonu açısından Coxackie ve Echovirüs'e benzer
   *sterilite: orşit yaparsa olur

Tanı??
   *Klinik tanı konur. Parotis enflamasyonu nedeniyle amilaz'ın yüksek çıkması tanıya yardımcıdır.

Tedavi?
   *destek (analjezik vb)
   *Aspirin yasak; yoksa Reye Sendromu görülür.
   *önlem: MMR aşısı

VAKA: MUKORMİKOZİS

Diyelim ki;

Tip 1 diabeti olan bir hasta; diabetik ketoasidoz semptomlarıyla geliyor, sonra iyileşiyor. Aradan birkaç gün geçiyor ve hastada ateş, mukoid bir burun akıntısı, periorbital şişkinlik görülüyor. Hastaya ampirik antibiyotik başlansa da sonuç alınamıyor.

Ne düşünürsün?
   *Mukormikoz düşünürüm.
   *ampirik antibiyotiğe cevap vermemesi ve DKA sonrası oluşması beni tanıya yaklaştırır.
   *Mukor (Zigomiçetler), septasız ve 90 derece dallara ayrılan büyük hifli mantarlardır.
   *genelde imünitesi düşük kişilerde ve glukoz kontrolünü sağlayamamış DM hastalarında hastalık yaparlar.
   *damarlara yapışır, buralarda tromboz, iskemi ve nekroz yaparlar. Sistemikleşirler

burun mukozası ve ciltte nekroz: mucor

 
Tedavi?
   *cerrahi debridman ve antifungal (AmpB)
   *tedaviye rağmen mortalitesi yüksektir.

VAKA: EBV KAYNAKLI ENFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS

Diyelim ki;
19 yaşında bir öğrenci geldi; boğazı ağrıyor, başı ağrıyor, servikal LAP'ları var. Dalağı kocaman. Abeslankla bakıyorsun; boğazında eksuda var.

Ne düşünürsün?
   *EBV kaynaklı mono düşünürüm.
   *Splenomegali ve faringeal eksuda beni tanıya yaklaştırır

Ayırıcı tanı??
   *Streptokok: splenomegali olmaz
   *CMV: dalak çok az büyür
   *Lenfoma: faringeal eksuda olmaz

Kanına baktın, ne gördün?
   *lenfositoz görürüm. Ama bunlar atipik görünümdedir.

büyük sitoplazmalı atipik lenfositler

EBV ne tip kanserlere yol açar?
   *Burkitt

starry sky: burkitt lenfoma

   *B hücreli lenfoma
   *nasofaringeal ca

Tedavi??
   *destek
   *ampisillin YASAK (yoksa hastada döküntü olur)